Dane dotyczące projektu

Terytorium: Morze Bałtyckie (wyłączne strefy ekonomiczne Litwy, Polski i Szwecji, morze terytorialne Polski, morze terytorialne Litwy), terytorium Litwy (gminy Kretinga i Palanga), terytorium Polski (gmina Krokowa)

Punkt początkowy planowanego połączenia: stacja elektroenergetyczna Darbėnai, miejscowość Žynelių, gmina Kretinga.

Koniec planowanego połączenia: stacja elektroenergetyczna Żarnowiec w gminie Krokowa, woj. pomorskie (Polska).

Całkowita długość połączenia: 330 km

Moc przesyłowa: 700 MW

Przewidywany termin ukończenia: koniec 2025 r.

Finansowanie: Łączna wartość inwestycji planowanych w ramach projektu Harmony Link wynosi około 680 mln euro, z czego 493 mln euro będzie pochodzić z instrumentu UE „Łącząc Europę”.

Realizacja projektu

Międzysystemowe połączenie morskie z Polską jest największym przedsięwzięciem w obszarze synchronizacji systemów elektroenergetycznych państw bałtyckich z obszarem synchronicznym Europy kontynentalnej (CESA). Znacząco zwiększy ono bezpieczeństwo energetyczne wszystkich trzech państw bałtyckich i przyczyni się do przyszłej integracji odnawialnych źródeł energii.

Główne prace przygotowawcze w ramach projektu Harmony Link zostały zakończone na początku jesieni 2021 r., wraz z opracowaniem studium przebiegu trasy na Morzu Bałtyckim, podpisaniem umów na budowę połączenia, konsultacjami celowymi, badaniem dna morskiego i zakończeniem procedur dotyczących planowania przestrzennego.

Zgodnie z umową o współpracy (IPCA) dotyczącą modelu realizacji projektu, podpisaną pomiędzy Litgrid a PSE w maju 2020 roku, operatorzy są współodpowiedzialni za prace realizowane przez każdą ze stron.

Litgrid będzie odpowiedzialny za zakupienie kabla HVDC, wybór wykonawcy oraz podpisanie i realizację umowy.

PSE będą odpowiedzialne za procedury zakupowe, wybór wykonawcy oraz podpisanie i realizację umowy w zakresie stacji przekształtnikowych HVDC na Litwie oraz w Polsce.

Każdy kraj pokryje 100% kosztów budowy kabla lądowego na swoim terytorium i dodatkowo całkowity koszt budowy stacji przekształtnikowej po odpowiedniej stronie, natomiast koszty budowy podmorskiej części kabla zostaną podzielone na połowę. Operatorzy przewidują również wspólne pozyskanie usług Przedstawiciela Zamawiającego oraz zawarcie trójstronnej umowy o świadczenie usług nadzoru nad realizacją prac kontraktowych w ramach projektu.

Umowa pomiędzy Litgrid a PSE określa również własność połączenia międzysystemowego: stacja przekształtnikowa na Litwie, lądowy odcinek kabla oraz 50% kabla podmorskiego będą własnością Litgrid, natomiast PSE będzie właścicielem stacji przekształtnikowej w Polsce, jak również lądowego odcinka kabla w Polsce oraz 50% kabla podmorskiego.

Prace przygotowawcze związane z Harmony Link trwają od początku 2019 roku. Do stycznia 2020 r. zakończono studium przebiegu trasy na Morzu Bałtyckim, a od grudnia 2019 r. do 2021 r. prowadzono intensywne prace w zakresie planowania przestrzennego.

Litgrid i PSE przeprowadziły w 2021 roku badania dna Morza Bałtyckiego w obszarze planowanego układania kablowego połączenia międzysystemowego. Dokumentacja przetargowa na budowę kabla i stacji przekształtnikowych została przygotowana również w 2021 roku, a studium wykonalności dla projektu zostało już ukończone.

Kalendarz prac

Finansowanie Projektu

Projekt Harmony Link stanowi inwestycję o wartości około 680 mln euro, z których 493 mln euro pochodzi z instrumentu „Łącząc Europę” (CEF).

Litwa i Polska pokryją 100% kosztów budowy przebiegającego przez ich terytoria kabla lądowego oraz całkowity koszt budowy stacji przekształtnikowej. Z kolei koszt budowy podmorskiej części kabla zostanie podzielony na pół. Operatorzy będący przedstawicielami obu Stron przewidują również wspólne pozyskanie usług Przedstawiciela Zamawiającego oraz zawarcie trójstronnej umowy o świadczenie usług nadzoru nad realizacją prac kontraktowych w ramach projektu.

Korzyści z projektu

Synchronizacja z sieciami obszaru synchronicznego Europy kontynentalnej (CESA) jest ważnym projektem strategicznym dla Litwy, Łotwy i Estonii. Systemy elektroenergetyczne państw bałtyckich są nadal zależne od regulacji częstotliwości w Rosji, ale od 2025 roku będą funkcjonować w ramach jednolitego obszaru synchronicznego wraz z innymi krajami europejskimi.

Synchronizacja nastąpi poprzez istniejące połączenie pomiędzy Litwą a Polską (LitPol Link) oraz nowe morskie połączenie kablowe Harmony Link. Jest to największy projekt mający na celu zsynchronizowanie systemów elektroenergetycznych krajów bałtyckich z CESA.

Kabel podmorski jest niezbędnym warunkiem wstępnym do zsynchronizowania systemów przesyłowych energii elektrycznej Litwy, Łotwy i Estonii z CESA.

Kluczowe korzyści z realizacji projektu Harmony Link:

• Wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego i jego poprawa w krajach bałtyckich, w tym w północno-wschodniej Polsce.
• Zwiększenie wymiany energii elektrycznej na rynku europejskim.
• Umożliwienie synchronizacji systemów elektroenergetycznych państw bałtyckich z obszarem synchronicznym Europy kontynentalnej.
• Zwiększenie przepustowości sieci elektroenergetycznej dla odbiorców lokalnych.
• Promowanie inwestycji w regionie.
• Podatki od nieruchomości odprowadzane do budżetów gmin.

Badania

Badania i analizy dostarczają informacji niezbędnych do realizacji projektu Harmony Link: niezbędne dane do budowy i zabezpieczenia kabla oraz analiza obiektów znajdujących się na dnie morskim, w tym niebezpiecznych wraków i wojennych niewybuchów.

Analiza środowiskowa pomaga ocenić możliwe oddziaływanie połączenia na środowisko Morza Bałtyckiego i zapewnia osiągnięcie optymalnego rezultatu w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Trwają również procesy planowania przestrzennego i oceny oddziaływania na środowisko wymagane dla projektu Harmony Link.

Przydatne linki

• Strona internetowa operatora litewskiego systemu przesyłowego Litgrid.
• Strona internetowa operatora polskiego systemu przesyłowego Polskie Sieci Elektroenergetyczne.
• Więcej informacji na temat synchronizacji można znaleźć w sekcji Synchronisation (Synchronizacja) na stronie Litgridu.